Επεξεργασία Ορισμοί (ενότητα)

== <span id="entityboundary" />Όρια οντοτήτων μοντέλου IFLA LRM / RDA ==
[[Αρχείο:TillettFamilyofWorks.png|μικρογραφία|450px]]
=== <span id="work" /> Έργο [[File:Rda_icon.png|link=https://access.rdatoolkit.org/en-US_ala-c3e1fff8-0a79-35c6-bee1-39b6b4c9ed35/p_ssl_3dy_hmb|alt=RDA toolkit icon|baseline|frameless|12px|Σχετική οδηγία στο RDA toolkit]] ===

Το 'Έργο' ως οντότητα εκφράζει μία διανοητική ή καλλιτεχνική δημιουργία. Έτσι μπορεί ένα έργο να πραγματώνεται με μία ή περισσότερες εκφράσεις ΧΩΡΙΣ να αλλάζει η αρχική διανοητική ή καλλιτεχνική δημιουργία. Για παράδειγμα η μετάφραση ενός έργου δε θεωρείται νέο έργο, αλλά νέα έκφραση. Αυτό αποτελεί μία πολιτιστική σύμβαση κοινά αποδεκτή. Γενικά, τα όρια της οντότητας συχνά καθορίζονται από πολιτιστικές συμβάσεις σχετικά με το τί είναι ένα έργο. 

Το 'Έργο' "γεννιέται" ταυτόχρονα με τη δημιουργία της πρώτης έκφρασης. Συχνά αυτή η έκφραση χαρακτηρίζεται ως η [[#repex|αντιπροσωπευτική έκφραση]] (representative expression). 

Θεωρείται ότι πρόκειται για νέο έργο, όταν παρατηρούνται σημαντικές διαφορές σχετικά με:
* τη θεματική
* το είδος του έργου, π.χ. ένα μυθιστόρημα μετατρέπεται σε θεατρικό έργο
* τις μνείες ευθύνης
* το κοινό που απευθύνεται το έργο, π.χ. Ιλιάδα του Ομήρου, Ιλιάδα για παιδιά
* το σχέδιο επέκτασης, π.χ. ένας ενοποιημένος πόρος (integrating resource) μετατρέπεται σε μονογραφία 
* το στυλ έκφρασης, π.χ. παραφρασμένο έργο, ελεύθερη μετάφραση ενός έργου

Στην εικόνα μπορείτε να δείτε περιπτώσεις όπου κάποια σημαντική διαφορά οδηγεί στη δημιουργία ενός έργου.

=== <span id="expression" /> Έκφραση [[File:Rda_icon.png|link=https://access.rdatoolkit.org/en-US_ala-09a3282e-2746-3454-88ed-71935da637f9/p_ocf_jly_hmb|alt=RDA toolkit icon|baseline|frameless|12px|Σχετική οδηγία στο RDA toolkit]] ===

Η 'Έκφραση' ως οντότητα αναπαριστά τον τρόπο με τον οποίο πραγματώνεται ένα έργο. Σχετίζεται με τον μοναδικό συνδυασμό συμβόλων που χρησιμοποιήθηκαν για την απόδοση της διανοητικής ή καλλιτεχνικής δημιουργίας. Για παράδειγμα, στα έργα κειμένου τα σύμβολα που χρησιμοποιούνται είναι οι χαρακτήρες του επιλεγμένου αλφάβητου (π.χ. ελληνικό αλφάβητο, ελληνικό αλφάβητο σε braille, αγγλικό αλφάβητο, κ.λπ.), ενώ στα μουσικά έργα οι νότες. Όπως ακριβώς και με την οντότητα 'Έργο', τα όρια της οντότητας 'Έκφραση' καθορίζονται από βιβλιογραφικές και πολιτιστικές συμβάσεις.

Θεωρείται ότι πρόκειται για νέα έκφραση, όταν αλλάζει:
* κάποιο από τα βασικά χαρακτηριστικά της [[#repex|αντιπροσωπευτικής έκφρασης]], π.χ. γλώσσα
* το φυσικό πρόσωπο ή το συλλογικό όργανο που φέρει την πνευματική υπευθυνότητα για την έκφραση, π.χ. διαφορετικός μεταφραστής
* το έτος δημιουργίας της έκφρασης 
* οποιοδήποτε από τα παρακάτω χαρακτηριστικά
** τύπος περιεχομένου, π.χ. από κείμενο σε ήχο
** έκταση της έκφρασης
** επιδιωκόμενο κοινό, π.χ. προσαρμογή για παιδιά
** γλώσσα ή/και γραφή (script)

Στην εικόνα μπορείτε να δείτε περιπτώσεις όπου κάποια σημαντική διαφορά οδηγεί στη δημιουργία μίας νέας έκφρασης αλλά όχι ενός νέου έργου.  

'''ΠΡΟΣΟΧΗ'''. Αν πρόκειται για Πολυσυλλεκτική Έκφραση (aggregating expression), συμβουλευθείτε τις οδηγίες για τις [[Aggregates|Πολυσυλλεκτικές Εκδηλώσεις]]
<div style="text-align:right">[[#top|Επιστροφή στην αρχή της σελίδας ↑]]</div>

=== <span id="manifestation" /> Εκδήλωση [[File:Rda_icon.png|link=https://access.rdatoolkit.org/en-US_ala-c87af127-de9e-3a30-978b-2a779f49f8b6/p_d1x_ggy_hmb|alt=RDA toolkit icon|baseline|frameless|12px|Σχετική οδηγία στο RDA toolkit]]===


Η 'Εκδήλωση' ως οντότητα αναπαριστά τον τρόπο με τον οποίο μία ή περισσότερες εκφράσεις ενσωματώνονται σε έναν φορέα μετά την ολοκλήρωση μιας διαδικασίας παραγωγής, π.χ. εκτύπωση

Τα όρια της οντότητας 'Εκδήλωση' σχετίζονται με χαρακτηριστικά που παρατηρούνται στον πραγματικό φυσικό κόσμο. Η αναγνώριση μιας εκδήλωσης γίνεται με βάση τα κοινά χαρακτηριστικά που φέρουν όλα τα αντίτυπα που προέκυψαν από την ίδια διαδικασία παραγωγής. Τα κοινά αυτά χαρακτηριστικά αφορούν στο περιεχόμενο που ενσωματώνεται μέσα στην εκδήλωση, σε φυσικά χαρακτηριστικά της εκδήλωσης (μέθοδος βιβλιοδεσίας, διάταξη σελίδας, μέσο, φορέας, κ.λπ.) και σε χαρακτηριστικά που προκύπτουν κατά τη διαδικασία παραγωγής (έκδοση, εκτύπωση). 

Οι διαφορές στα χαρακτηριστικά αυτά καθορίζουν το αν υπάρχει νέα εκδήλωση ή όχι. Κάποιες διαφορές θεωρούνται σημαντικές, ενώ άλλες όχι.

Σύμφωνα με το RDA, μία νέα εκδήλωση προκύπτει όταν υπάρχει διαφορά: [[File:Rda_icon.png|link=https://access.rdatoolkit.org/en-US_ala-c87af127-de9e-3a30-978b-2a779f49f8b6/p_d1x_ggy_hmb|alt=RDA toolkit icon|baseline|frameless|12px|Σχετική οδηγία στο RDA toolkit]]
# στις συσχετίσεις με άλλες RDA οντότητες (σε παρένθεση αναφέρονται οι οντότητες), π.χ. νέος εκδότης (Agent), διαφορετική χρονική περίοδος δημοσίευσης (Timespan), ενσωμάτωση άλλης έκφρασης (Expression), συνοδεύεται από άλλη εκδήλωση (Manifestation)
# στον προσδιοριστή, π.χ. διαφορετικό ISBN στις μονογραφίες
# στα χαρακτηριστικά του φορέα, π.χ. έντυπη έκδοση - online έκδοση, αριθμός σελίδων, μέγεθος γραμματοσειράς, διαστάσεις εκδήλωσης
# στον τρόπο βιβλιοδεσίας, π.χ. σκληρόδετο, χαρτόδετο. 

Σχετικά με την εφαρμογή των παραπάνω στην ΕΒΕ, συμβουλευθείτε τις σχετικές οδηγίες: '[[Αποφάσεις#newitem|Αποφάσεις πριν την καταλογογράφηση]]'.

=== <span id="item" /> Αντίτυπο [[File:Rda_icon.png|link=https://access.rdatoolkit.org/en-US_ala-fea47938-e577-3f41-b636-d9f43e3b4626/p_x5f_dhy_hmb|alt=RDA toolkit icon|baseline|frameless|12px|Σχετική οδηγία στο RDA toolkit]] ===

Τα όρια της οντότητας 'Αντίτυπο' σχετίζονται με χαρακτηριστικά που παρατηρούνται στον πραγματικό φυσικό κόσμο. Το 'Αντίτυπο' ως οντότητα αναπαριστά ένα αντικείμενο. Το αντικείμενο αυτό αποτελεί ένα μεμονωμένο υπόδειγμα μιας εκδήλωσης και φέρει όλα τα χαρακτηριστικά της. 

Σύμφωνα με το RDA, ένα νέο αντίτυπο προκύπτει όταν υπάρχει διαφορά: [[File:Rda_icon.png|link=https://access.rdatoolkit.org/en-US_ala-fea47938-e577-3f41-b636-d9f43e3b4626/p_x5f_dhy_hmb|alt=RDA toolkit icon|baseline|frameless|12px|Σχετική οδηγία στο RDA toolkit]]
# στις συσχετίσεις με άλλες οντότητες, π.χ. αντίτυπο άλλης εκδήλωσης, δεμένο με άλλο αντίτυπο
# στον προσδιοριστή, π.χ. διαφορετικός ραβδοκώδικας 
# στα φυσικά χαρακτηριστικά, π.χ. σκισμένες σελίδες, κακέκτυπο

<div style="text-align:right">[[#top|Επιστροφή στην αρχή της σελίδας ↑]]</div>
<hr />